Monday, August 17, 2020

बंड (कविता)

    बंड

अरे माणसा....!

सोड हे लाचार जीवन,

एकवटू दे तुझे प्राण.

रोव, तुझे दोन्ही पाय, अन,

फडकव तुझ्या बंडाचे निशान,

तुझ्या प्रामाणिक, प्राणपनानं 



असु दे तुला ; तुझ्या,

अस्तित्वाची आन,

पेटव तू तुझे ज्ञान.

निखळ तेज जमेल 

चेहऱ्यावर सन्मानानं



आयुष्याच्या वाटेवर तू नको हे विसरू ,

तर्क-वितर्कानी पारखून घे ,

तू दुसऱ्याचे म्हणणे .........

असे करू नकोस , जे तुझ्या मेंदूला पटत नाही.

पटनारी गोष्टच करण्यात , जीवनाचे सार्थक आहे.

असु दे तुला ; तुझ्या,

स्वाभिमानाची जान

जागव तू , तुझ्यातील निर्भिड मन.

भयानक काळोख मग दिसेल प्रकाशमान.



लढ धाडसाने संकटाशी ,

नसतील जरी कोणीही पाठीशी .

जाऊ दे तु तुझे पाऊल पुढेच ,

घेऊ नकोस आता माघार, कर चढाई बेधुंदशाहीवर...

असु दे तुला ; तुझ्या,

                राष्ट्राचा अभिमान.

                 वाढव तू तुझ्यातील, स्वातंत्र्य समता;

                बंधुत्व , न्यायातून शांततेचे अधिष्ठान.

                निर्दोष लोकशाहीची फुलबाग फुलेल जोमानं.



              अरे, कर निषेध भ्रष्टाचार, प्रांतवाद 

                सांप्रदायवाद, जातीयवाद, वर्गभेद उचनिचतेचा,

                 स्वार्थी राजकारण अन अन्यायकारक वृत्तीचा,

                विनाशकारी शक्ती वा निरंकुश मक्तेदारीचा.

                घे,असे हाती बळ एकीचे क्रमाने ...

                लथून टाक, अराजकतेला , रक्तहीन क्रांतीने.



           

                                        - ©️ प्रा. शिवाजी आर. कांबळे ;  

                                          ☎️ मो.न. 8830800335                 

ढाल - मशाल (कविता)


          ढाल - मशाल 


देहाचीच बोली,

देहाचीच वाच्या,

देहबोली चेतनांची,

खुणावते दुराचाराला.


वय नाही राघण्याचे,

नाही भय भोगण्याचे,

जीवनाच्या सरते शेवटी ;

भ्रमनिरास वाटेवरती,

लचके तोडून जाणीवांची,

लक्तरेच बनली पर्णकुटी.


चिमुकलीचे जीव,

असह्य अबलेचे घाव.

वांझपणाच ओझं,

पूर्वजन्मीचं बिज.

सुख-शांती , नैराश्य – श्रीमंती,

भांडण-तंटा , विरह – घंटा,

दुर्जन करती तयाचे भांडवल,

सज्जनांचे येथे होते कालवड.


भोळी-भाबडी मानसं,

बळी पडतात राजरोस.

शिकली-सवरली पोरंही,

अडकतात मोहजाळात सदेही.

ईश्वरइच्छा , ईश्वरआज्ञा 

याचाच होतो बोलबाला.

क्रूर-कपट कारस्थानातच,

नांदते नार अबोला.

तीच ढाल, तीच मशाल, 

पेटवते घरा-घराला.




-                                            - ©️ प्रा. शिवाजी आर. कांबळे   
                                               ☎️ मो.न.8830800335           

लोकशाही शोषक (कविता)


  लोकशाही शोषक 



लोकशाही शोषक 

बनवताहेत,

शोषीत लोकशाहीस,

वातावरण पोषक.

एकाधीकारशाहीची बीजे 

पेरली जात जाताहेत...

समृद्ध समतेच्या,

भू- गोलात.


स्वातंत्र्य, ओझे वाहतो आहे.

शोषीत लोकशाहीचे...

भाई, दादा, अण्णा, बाबा,

माई, ताई, बाईचे...

शोषक वर्ग निर्माण होतो आहे.

लोककल्याणकारी सरकारात,

आज नाही राहीले एकही क्षेत्र,

लोकांचेच लोकशाहीत.


सत्ता, अधिकार, मक्तेदारीच आहे.

यांचा जीव की प्राण...

कर्तव्याशी फारकत होते आहे ;

अधिकारखुर्चीत बसून जोमानं.

अधिकाराच्या नावे...

मनमानी कारभार चालतो आहे.

दम-दाटी , प्रेमाने ...

कर्तव्याचे पुजारीच.

अर्थ लावत आहेत, कर्तव्याचा,

स्वत:च्या सोईचा क्रमाने ... 




दबावतंत्र , दडपशाही ;

हस्तक्षेप , हाणामारीने 

दुबळी बनवली जाताहे,

नोकरशाही , झुंडशाहीने.

नियंत्रीत केली जाताहेत,

अधिकार न्यायदेवतेची,

कलमे अनेक दुरुस्तीची,

साक्ष देताहेत वस्तुस्थितीची.


माध्यमे प्रसाराची ,

पांगळी झाली आहेत, आज;

राजकारणी अर्धांगवायुच्या झटक्याने,

कृष्णकृत्यास टिपणारी लेखणी.

मार्ग सोडून प्रामाणिकतेचा,

चालताहे वाटेवर जोखमी.



- ©️ प्रा. शिवाजी आर. कांबळे        

                                                ☎️  मो.न. 8830800335             

काळ (कविता)

                

काळ



कळला ना काळ, 

कुणाला ना कळली,

त्याची किमया...

काळोखाच्या गर्द छायेत,

तोच आहे, त्याचा किनारा.


तोच देतो घाव 

मनावर...

तोच बनतो,

फुंकर..

तोच आहे घात,

कुणाचा..

तोच देतो सोबत.


तोच आहे, 

जय-जयकार 

दीनाचा...

तोच आहे,

मुक्काम,

मनाचा...

 

तोच आहे, 

आक्रोश...

वेदनांचा,

तोच आहे 

जल्लोश...

भावनांचा.


तोच आहे, 

दसरा – दिवाळी,

सणाचा...

तोच आहे,

शिमगा...

अपुरेपणाचा.


काळच शिकवितो 

जगणे-मरणे

तोची शिकवितो,

मरूनही जगणे.


तोच बोलतो,

तोच चालतो.

ऐकत नाही कोणाचे.

काळापुढे चालत नाही,

काहीही मनाचे.


काळाच्या ओघात 

बदललात संदर्भ,

जगण्याचे...

संदर्भांनुसारच 

राहणे-वागणे 

असते विवेकाचे.


काळच बदलतो 

करतो अनुपालन 

निसर्ग नियमांचे 

‘परिवर्तनशिलतेचे'.  

   

 

 - ©️ प्रा. शिवाजी आर. कांबळे      

                                 ☎️ मो.न.8830800335   

प्रगती पथ (प्रेरणागीत)

                                

प्रगती पथ



विकास मार्गाने, मार्गस्थ होऊ या ...

“विज्ञान संस्कृती संगती, ज्ञानदीप लावू जगती,

ज्ञान-विज्ञान, क्रांती संस्कृतीचे ब्रिद”

प्रगती पथावर आरूढ होऊ द्या .. ।।धृ।।  



विकास वाटेने प्रगती रथावर,

विज्ञाननिष्ठ विज्ञानावर ...

निसर्गराजे आरूढ होताच,

सर्व सहभागातून ...

कल्याणकारी राज्याचे अश्व 

दौडू लागतील ...

शांतता अन सुव्यवस्थेची चाके 

प्रगतीला गती देतील,

चला अशा नव निर्मितीचे 

बिजरूप होऊ या ...

ज्ञान-विज्ञान, क्रांती संस्कृतीचे ब्रिद”

प्रगती पथावर आरूढ होऊ द्या ...।।१।।  

  


मातीच्या कणा-कणांसाठी,

निसर्गातील प्रत्येक जनांसाठी,

घोडदौड सुरू होताच...

स्वार्थ अन अकार्यक्षमतेनी 

पोखरलेल्या व्यवस्था 

सर्वस्वी शरण येतील 

स्वातंत्र्य अन समतेची चाके 

प्रगतीला गती देतील 

चला अशा नव चैतन्याचे 

बिजरूप होऊ या 

ज्ञान-विज्ञान, क्रांती संस्कृतीचे ब्रिद”

प्रगती पथावर आरूढ होऊ द्या ...।।२।।    

 


मोडीत काढून भेदभावाच्या भिंती 

पेरीत जाऊ समतेला होईल क्रांती 

कलम क्रांतीची मशाल होताच 

दु:खांचे बांध फूटतील

भेदून चक्रव्युहास...

आक्रोशाचे, वादळे सुटतील 

बंधुत्व अन न्यायाची चाके 

प्रगतीला गती देतील 

चला अशा नव संघर्षाचे 

बिजरूप होऊ या ...

ज्ञान-विज्ञान, क्रांती संस्कृतीचे ब्रिद”

प्रगती पथावर आरूढ होऊ द्या ...।।३।।



अनिष्ठ रूढी-परंपरांची करू या होळी 

करू जतन अदिम संस्कृतीचे बनून माळी 

निसर्ग संस्कृतीचे जतन होताच ...

शब्द लेखणीवर स्वार होतील 

निडर अन निर्भिड वाणीने 

अन्यायावर तलवारीची धार होतील 

समृद्धी अन विविधतेची चाके 

प्रगतीला गती देतील ...

चला अशा नव संस्काराचे 

बिजरूप होऊ या ...

ज्ञान-विज्ञान, क्रांती संस्कृतीचे ब्रिद”

प्रगती पथावर आरूढ होऊ द्या ...।।४।।   



प्रज्ञा, शिल, करुनेस जीवनी अनुसरु 

सामाजिक, आर्थिक समतेस प्रस्थापित करू  

संविधानिक उद्दिष्ट प्रस्थापित होताच ,

लोकशाहीची ‘मुळे’ बळकट होतील 

समताधिष्ठित समाज रचनेची गोड फळे

नवपिढीला चाखण्यास मिळतील 

सामाजिक अन आर्थिक लोकशाहीची चाके 

प्रगतीला गती देतील 

चला अशा अखंड संविधानाशी 

एकरूप, एकजीव होऊ या ... 

ज्ञान-विज्ञान, क्रांती संस्कृतीचे ब्रिद”

प्रगती पथावर आरूढ होऊ द्या ...।।५।।   

 

विकास मार्गाने, मार्गस्थ होऊ या ...

“विज्ञान संस्कृती संगती, ज्ञानदीप लावू जगती,

ज्ञान-विज्ञान, क्रांती संस्कृतीचे ब्रिद”

प्रगती पथावर आरूढ होऊ द्या ...।।धृ।।


- ©️ प्रा. शिवाजी आर. कांबळे                       ☎️ मो.न. 8830800335